ถ้าแงะความทรงจำทั้งชีวิตออกมาได้ คงมีหลายเรื่องที่เราอยากดีลีตทิ้ง ไม่อยากจะจำ แต่ก็มีอีกหลายเรื่อง ที่แม้วันหนึ่งจะเป็นอัลไซเมอร์ ก็ขอให้ฉันยังมีมุมเล็กๆของตู้เซฟในสมองที่จะยังจดจำมันได้ การเขียนไดอารี่เป็นคลังความทรงจำรูปแบบหนึ่ง มันคือการบันทึกความคิดของช่วงชีวิต คือความรู้สึกและจิตใต้สำนึกที่ประทับเป็นหลักฐานความรู้สึกอยู่บนกระดาษ ผ่านประสบการณ์ ช่วงวัย และการเดินทาง

ใครที่กำลังเรียนศิลปะหรือมีความสนใจในเรื่องราวของศิลปะ คงรู้จักมหาวิทยาลัยศานตินิเกตันในเมืองกัลกัตตาดี กับปรัชญาการเรียนการสอนที่ว่าด้วยศาสตร์แห่งการกลับไปหาวิถีของกูรูกุล  แซนเป็นคนหนึ่งที่เพิ่งไปเรียนต่อที่ศานตินิเกตันได้ไม่นาน ในช่วงเวลาเริ่มต้นนี้  แซนกำลังเรียนรู้ชีวิตของการพึ่งพาเงินให้น้อยที่สุด มีสัมภาระติดตัวให้น้อยที่สุด และมองเรื่องรอบตัวว่ามันจำเป็นให้น้อยที่สุด แซนลองปลูกผัก เย็บเสื้อ หาสีดินมาวาดรูป ทำกระดาษ และกำลังคิดจะเรียนรู้เรื่องงานปั้นดินเผาและทำเครื่องจักรสาน รูปแบบการใช้ชีวิตเหล่านี้เป็นวิถีที่แซนอยากหาโอกาสทำมานาน แต่ก็ไม่เคยมีโอกาสสักที เพราะที่ผ่านมา แซนได้สูญเวลาไปมาก กับการออกไปทำงานหาเงิน มีตำแหน่งหน้าที่และรายได้ประจำ ตามความเชื่อของการเป็นที่ยอมรับในแบบมาตรฐานของสังคมไทย

ที่ศานตินิเกตัน แซนเลือกไปเรียน painting เพราะชอบงานคราฟท์ และก่อนหน้าที่คิดจะตัดสินใจไป  แซนเรียนจบมัณฑนศิลป์และเคยทำอาชีพครูมาก่อน จนวันที่พร้อมจะสอบบรรจุเพื่อเป็นข้าราชการ แซนก็เกิดถามตัวเองขึ้นมาว่า ‘ตกลงจะใช้ชีวิตแบบนี้ไปตลอด หรือจะลองสิ่งใหม่ในชีวิต ที่ยังไม่เคยทำ’?

ปัจจุบัน การใช้ชีวิตของแซนในอินเดีย ช้าลงสิบเท่า เธอเช่าบ้านโดยแชร์อยู่กับเพื่อนคนไทย เดือนละ 7พันรูปี มีห้องนอน ห้องน้ำ ห้องนั่งเล่น ห้องครัวเสร็จสรรพ แต่ถ้าใครจะเช่าหออยู่ก็ได้ ยิ่งถูกเข้าไปใหญ่ เพียงเดือนละ 1500 รูปีเท่านั้น (แต่แคบมาก) โดยค่าเรียนของแซน เมื่อคำณวนออกมาแล้ว ตกอยู่ที่ประมาณสองหมื่นรูปี (ต่อสองปี) แต่มหาวิทยาลัยใต้ต้นไม้แห่งนี้ก็ไม่ใช่จะรับคนง่ายๆ เพราะอย่างน้อย พอร์ทโฟลิโอของผู้สมัครเอง ก็ต้องมีอะไรบางอย่างที่มันดึงดูดเขาได้จริงๆ ปัจจุบัน มีนักเรียนไทยในศานตินิเกตันสามคน

นอกจากความสนใจในเรื่องของศิลปะและวิถีของการพึ่งพาตัวเองแล้ว แซนยังชอบจดไดอารี่ งานภาพวาดเหล่านี้เป็นส่วนหนึ่งจากไดอารี่ในอินเดียของแซนที่วาดจากสีดิน สีธรรมชาติ  อินเดียเป็นประเทศที่เขาว่ากันว่า ลองใครได้ไปแล้ว ถ้าไม่รักก็เกลียดเลย ซึ่งจากเนื้อหาและความละมุนละในไดอารี่ของแซนแล้ว ฉันว่าเธอติดใจในความหยาบแต่มีเสน่ห์ของวิถีอินเดียไม่น้อย

.. ถ้าพรุ่งนี้ความทรงจำหาย อย่างน้อยเราจะมีไดอารี่ ..

credit ภาพ : sand suwanya